Nhập cư tại Canada nhằm giải quyết tình trạng già hóa dân số và thiếu hụt lao động. Tuy nhiên, chính phủ nước này đang dần thắt chặt chính sách, đảo ngược hoàn toàn chiến lược. Chính quyền công bố kế hoạch cắt giảm mạnh số lượng du học sinh, lao động nước ngoài và thường trú nhân. Đây là một thay đổi lớn so với một năm trước, khi chính phủ vẫn cam kết giữ nguyên hoặc mở rộng hạn ngạch nhập cư.
Nguyên nhân dẫn đến quyết định giảm nhập cư tại Canada
Dân số Canada đã tăng nhanh chóng trong những năm gần đây gây áp lực lên thị trường lao động. Với tốc độ tăng trưởng khoảng 3% mỗi năm, Canada nằm trong số những quốc gia có mức tăng dân số nhanh nhất thế giới. Giá thuê nhà tăng cao do nhu cầu vượt xa nguồn cung, hệ thống y tế và giáo dục bị quá tải. Trong khi tỷ lệ thất nghiệp cũng có xu hướng gia tăng.
Trước đây, nhập cư tại Canada luôn được xem là yếu tố quan trọng thúc đẩy kinh tế. Tuy nhiên, khi số lượng người nhập cư tăng nhanh ngoài dự kiến. Một khảo sát gần đây cho thấy lần đầu tiên kể từ năm 1998, đa số người Canada tin rằng mức nhập cư hiện tại là quá cao.
Chính sách nhập cư tại Canada trước đây?
Trong nhiều năm, Canada duy trì một hệ thống nhập cư có trật tự, với hạn ngạch được thiết lập rõ ràng mỗi năm. Nhờ có vị trí địa lý tách biệt, Canada kiểm soát dòng người nhập cư dễ dàng hơn so với Mỹ hay châu Âu. Chính sách nhập cư cũng được thiết kế để thu hút những cá nhân có trình độ học vấn cao. Đồng thời thu hút nhân sự kỹ năng tốt nhằm đóng góp vào nền kinh tế.
Tuy nhiên sau đại dịch COVID-19 chính phủ Canada đã nới lỏng quy định nhập cư nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động. Đồng thời nhu cầu di cư từ các nước đang phát triển cũng tăng mạnh. Điều này dẫn đến một làn sóng nhập cư lớn, gây ra nhiều hệ lụy về kinh tế và xã hội.
Tác động kinh tế của nhập cư ồ ạt
Nhập cư đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các ngành bất động sản, bán lẻ, viễn thông và ngân hàng tại Canada. Nhờ dòng lao động mới, nền kinh tế nước này phục hồi nhanh chóng tránh được suy thoái.
Tuy nhiên, tốc độ tăng dân số vượt quá khả năng đáp ứng của nền kinh tế. GDP bình quân đầu người giảm liên tục trong nhiều quý, phản ánh sự suy giảm mức sống. Lao động trẻ và người nhập cư mới gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm ổn định do thị trường lao động trở nên cạnh tranh hơn.
Những lỗ hổng trong hệ thống nhập cư tại Canada
Hệ thống nhập cư tại Canada có thể chia thành hai nhóm chính: thường trú nhân và cư dân tạm thời.
-
-
Thường trú nhân: Được kiểm soát chặt chẽ với quy trình xét duyệt dựa trên trình độ học vấn, kinh nghiệm làm việc . Sau ba năm cư trú, người có thẻ thường trú nhân có thể xin nhập quốc tịch Canada.
-
Cư dân tạm thời: Bao gồm du học sinh, lao động nước ngoài tạm thời và người xin tị nạn. Trước đây nhóm này chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ trong hệ thống nhập cư. Nhưng từ năm 2022, số lượng cư dân tạm thời đã tăng mạnh, thậm chí vượt cả nhóm thường trú nhân.
-
Một phần nguyên nhân đến từ việc nhiều doanh nghiệp và trường học lợi dụng chính sách để đưa số lượng lớn sinh viên và lao động nước ngoài vào Canada. Đồng thời, hệ thống tính điểm nhập cư khuyến khích du học sinh và lao động tạm thời, khiến họ dễ dàng chuyển đổi sang diện thường trú nhân. Điều này dẫn đến sự mất cân đối nghiêm trọng trong hệ thống, với dân số tăng nhanh hơn khả năng đáp ứng của nền kinh tế và dịch vụ công cộng.
Chính phủ Trudeau đang làm gì để kiểm soát nhập cư
Chính phủ Canada hiện đang siết chặt nhóm cư dân tạm thời, hạn chế số lượng người nhập cư và áp đặt các tiêu chí nghiêm ngặt hơn. Mục tiêu là giảm hơn 20% số lượng cư dân tạm thời trong vòng ba năm tới.
Các biện pháp chính bao gồm:
-
-
Áp dụng hạn ngạch đối với visa du học, nhằm kiểm soát số lượng sinh viên quốc tế.
-
Thắt chặt quy định về lao động nước ngoài, giảm sự phụ thuộc vào lao động tạm thời.
-
Lần đầu tiên đặt mục tiêu giới hạn cư dân tạm thời, với kế hoạch giảm 446.000 người vào năm 2025 và 2026.
-
Giảm số lượng thường trú nhân mới xuống còn 395.000 người vào năm 2025, thấp hơn gần 20% so với năm trước.
-
Chính sách này đánh dấu sự thay đổi đáng kể trong chiến lược nhập cư của Canada, khi trước đây chính phủ luôn ưu tiên mở rộng dân số thông qua nhập cư.
Việc kiểm soát chặt chẽ nhập cư tại Canada có thể giúp giảm áp lực lên hệ thống dịch vụ công, nhà ở và thị trường lao động. Tuy nhiên, Canada có thể đối mặt với nguy cơ thiếu hụt lao động, làm suy giảm năng suất kinh tế và đẩy lạm phát quay trở lại.
Trong những năm tới, Canada sẽ phải tìm cách điều chỉnh chính sách sao cho vừa kiểm soát được dòng người nhập cư, vừa đảm bảo sự phát triển bền vững. Với những thay đổi này, nhập cư tại Canada sẽ không còn dễ dàng như trước, và người lao động quốc tế cũng như du học sinh cần chuẩn bị kỹ lưỡng hơn nếu muốn có cơ hội định cư lâu dài tại quốc gia này.